2018 Troya Yılı. Troya ( Truva) Hakkında Bilgiler

Truva ismiyle de bilinen Çanakkale ilimizin olduğu Troya bölgesi ve Troya antik kenti, dünya çapında bir üne sahip. Ege Denizi’nde özel bir konuma sahip olan Çanakkale, yakın tarihimizdeki önemli yeri gibi antik dönemde de Troya( Truva) ismiyle yine önemli bir merkez olmuş. Hakkında yapılan filmler, çekilen belgeseller ve yazılan kitaplarla her zaman gündemde olan Troya, UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası olarak korunmaya alınmıştı ve aynı UNESCO 2018 yılını Troya Yılı olarak ilan etti. Daha önce de  2007 yılını Mevlana Yılı olarak ilan eden UNESCO, 11 yıl aradan sonra yeniden dünyanın gözünün ülkemize çevrilmesini sağladı. 2018 Troya yılı hakkında neler yapıldı, etkinlikler neler ve 2018 Troya Yılı ne anlama geliyor, sorularının cevaplarına birlikte bakarken antik dönemin içinde de bir yolculuğa çıkalım.

Troya Antik Kenti Nerede? Truva Hakkında Bilgiler

Troya antik kenti, ülkemizin Çanakkale ilindedir. Akhalıların, barış amaçlı bir hediye gibi Troyalılara yollayıp içlerine askerlerini doldurduğu ve  savaşı kazanmalarını sağlayan Truva atının temsili olarak bulunduğu antik kent, Çanakkale merkezinin dışında Tevfikiye köyü yakınlarındadır. Çanakkale kent merkezinde yer alan Truva atı ise, Hollywood yapımı Troya( Truva) filminin dekorudur ve çekimler sonrası şehre hediye edilmiştir. Troya antik kentinde bugün halen kazılar ediyor ve yeni bulgular ortaya çıkıyor. Antik kentte, milattan önceki antik dönemde oldukça önemli bir deniz kenti olan Truva’nın tüm hayatına ait yapılar, eşyalar ve yaşam tarzına ait bulgular sergileniyor. Eğer tarihe meraklıysanız ve henüz Troya antik kentine uğramadıysanız 2018 Troya Yılı sizin için bir vesile olsun ve Çanakkale’ye uğrayın.  Hisarlık olarak adlandırılan ve kendi döneminde ticaret yollarının kritik bir noktası olan Truva için araştırmalar, 1871 yılından Schliemann ile başlamış ve ardından Dörpfeld – Blegen ikilisi öncülüğünde arkeolojik kazılar olmuştur.  1938 yılına kadar devam eden arkeolojik kazılar, 50 yıllık bir aranın ardından 1988 yılında bu kez M.Korfmann öncülüğünde yeniden başlamış ve halen devam etmektedir. Ziyarete açık olan Troya antik kenti, kışın 07:00-17:00 ve yazın 08:00-19:00 saatleri arasında gezilebilir. Antik kent ve müzede Kültür Bakanlığı Müzekart geçerli. Ulaşım içinse Çanakkale kent merkezine gelmeniz gerekiyor.

2018 Troya Yılı Programı ve Etkinlikleri

UNESCO tarafından 2018 Troya Yılı olarak ilan edilmesinin ardından Kültür Bakanlığı öncülüğünde yıl boyu sürecek etkinlikler planlandı. Buna göre 2018 Troya Yılı kapsamında Ekim ayında; 3 Ekim’de Çanakkale’de Truva Atı isimli kısa film ve 6 Ekim’de Ankara’da Troya Oratoryosu Sanatla Troya başlığı altında sahnelenecek. 12 Ekim’de Çanakkale’de maraton ve 15 Ekim’de Marmara Denizi Çevre Kültürleri Sempozyumu, 16 Ekim’de Uluslararası Troya Seramik Festivali ve 25-27 Ekim arasında da “Troya’dan Çanakkale’ye İnsanın İnancın Ve Mekanın İnşası” isimli bir etkinlik olacak. 2018 Troya Yılı etkinlikleri, yalnızca ülkemizle sınırlı değil. 10-12 Ekim tarihlerinde İtalya’nın Rimini kentinde Kültürle Troya başlığında bölge tanıtılacak. Aynı etkinlik, Özbekistan’ın başkenti olan Taşkent şehrinde 4-6 Ekim tarihlerinde ve Almanya’da dünyanın en saygın kitap fuarı olan Frankfurt Kitap Fuarı’nda 10-14 Ekim tarihlerinde yapılacak. Yıl sonuna kadar devam edecek etkinliklere katılımı troya2018.com adresinden sağlayabilirsiniz. 

Troya Efsanesi – Troya Hikayesi

Troya efsanesi ve Truva Savaşı, günümüze uzanmış antik dönem efsane ve hikayelerinden en popüler olanlarından. Bugün tıpta kullanılan Aşil tendonu kavramı ile güzellik yarışmalarının yanı sıra dünyaca ünlü marka ve inanışlar da kökenlerini bu efsaneden almaktadır. Troya efsanesi, ünlü tarihçi Homeros’un İlyada isimli eserinde anlatılır. Daha sonra bu eseri okuyan gezgin Schliemann da bu efsanenin peşine düşmüş ve gerçekte ne olduğu hakkında bilgiler toplamıştır. Bu iki temelin üzerine de  pek çok hikaye anlatılmıştır. Şimdi Troya efsanesi ile meşhur Truva Savaşı’nı bunlara göre derleyelim. Efsaneye göre tanrıça Thetis ile Peleus’un düğününe davet edilmeyen kötülük tanrıçası Eris, bunu dert edinir ve düğüne davetsiz olarak gelir. Gelir gelmesine de kötülük ve fesatlık tanrıçası olduğu için boş gelmez. Elinde tuttuğu  ve üzerinde “En Güzele” yazan elmayı düğünün ortasına atar. Elmanın sahibi haliyle en güzel kimse o olacağı için zeka tanrıçası Athena, Zeus’un eşi ana tanrıça Hera ve güzellik tanrıçası Afrodit, birbirilerine girerler. 3 güzellik iddialısı tanrıça, karar vermesi için Zeus’a başvurur.  Ne karar verse başının derde gireceğini anlayan Zeus da İda Dağları’nda çobanlık yapan yakışıklılar yakışıklısı Paris’i Olympos’a çıkararak onun karar vermesini ister. Peki Paris kimdir? Paris, Troya kenti kralı olan Priamos’un oğludur ve Priamos, bir kahinden aldığı “Yeni doğacak çocuğunun Troya’ya felaket getireceği” kehaneti nedeniyle Paris’i Troya’dan uzaklaştırmıştır. Bir anda tarihin bu ilk güzellik yarışmasının jürisi olan Paris, kendisine Athena sonsuz zeka, Hera güç ve zenginlik vaat ederken Afrodit, güzel Helene’i teklif eder. Paris, seçimini Helene’den yana yapar ve Afrodit’i en güzel seçip Helene’i Truva’ya kaçırır. Kötülük tanrıçası Eris, başarılı olmuştur keza Helene, Akhalı Menelaos’un eşidir. Bu durumu fırsat bilen Akha kralı Agamemnon yurttaşının hakkını koruma bahanesiyle gözünün olduğu Troya( Truva) kentine savaş açar. Kahinin de dediği böylece doğru çıkar çünkü Paris, hakikaten Troya kentinin başına dert açmıştır. Troya kralının oğlu büyük savaşçı Hektor liderliğindeki Troya ordusu, savaşın başlarında Akha ordusuna ciddi üstünlük kurar. Ama tanrılar tarafından ölümsüzlük suyuna batırılmış olan büyük savaşçı Aşil ( Achilles) Akhalar tarafından savaşa girince işler değişir. Aşil’in Hektor’u öldürmesiyle Akhalar savaşı kazanır ancak savaşa kadar pek bu işlerden anlamayan Paris, savaş süresince kendisini okçuluk konusunda geliştirmiştir ve abisinin intikamını almak için Aşil’e attığı ok, Aşil’in ölümsüzlük suyuna batmayan tek noktası olan topuğuna denk gelir. Aşil de bu nedenle ölür ve bugün topukla baldırı birleştiren tendona verilen isim de buradan gelir.

UNESCO Nedir? UNESCO’nun Faaliyet Alanı

2018 Troya Yılı ilanını yapan ve yukarıda da belirttiğimiz gibi daha önce Mevlana Yılı ilanı ile ülkemize ciddi anlamda yabancı ziyaretçinin gelmesini sağlayan UNESCO Nedir? UNESCO kelimesi, genellikle koruma altına alma, özel etkinlik ilanları gibi konularda rastladığımız bir kuruluş. İngilizce “United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization” kelimelerinin baş harflerinden oluşan organizasyon, “Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu” anlamına geliyor. Birleşmiş Milletler bünyesinde uluslararası anlamda çalışmalar yapan ve önceden tanımlanmış bütçesi olan örgütlerden olan UNESCO, adından da anlaşılacağı üzere insanlık tarihine ait kültürel ve bilimsel konularla eğitim alanında faaliyet gösteriyor. Türkiye’de UNESCO ile ortak çalışma yapan UNESCO Türkiye Milli Komisyonu bulunuyor. UNESCO, 1946 yılında BM ortak kararıyla kurulmuştur. UNESCO, ülkemizde 1985 yılından beri  Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası,İstanbul'un Tarihi Alanları, Kapadokya, Safranbolu, Troyua, Selimiye Cami, Cumalıkızık, Efes, Göbeklitepe’nin aralarında olduğu 16 bölge ve yapıyı Dünya Mirası Listesine almıştır. Ayrıca Meddahlık, Mesir Macunu, Türk Kahvesi, Bahar Bayramı gibi değerleri ve kültürlerin olduğu 15 öğeyi de Somut Olmayan Dünya Mirası listesine dahil etmiştir. UNESCO’nun ilan ettiği 2018 Troya Yılı, kutlu olsun.

Kaynaklar: http://www.unesco.org.tr troya2018.com

02.07.2021