Patara Antik Kenti / Likya Birliği

Patara Antik Kenti

Patara Antik Kenti Fethiye Kalkan arasında Xanthos vadisinin güneybatı ucunda bugünkü Ovagelemiş Köyünde yer almaktadır. Kalkan’a 16 km, Kaş’a 42,5 km olan kent, Kaş Fethiye karayolunun 10. km de Ova Beldesi girişindeki göbekten sahile Patara (Gelemiş Köyü) yönüne dönülerek ulaşılır. Kent, Doğucasarı Akropol suru ile Alakür Tepesi'ndeki Batı Suru arasında ve güneyde Limanağzı'nda yükselen Kurşunlutepe ile kuzeyde kente giriş konumundaki Kısık Geçidi arasında 10 km2'lik bir alanı kaplamaktadır. Xanthos vadisinde denize açılabilecek tek yer olması nedeniyle tarih boyunca önemli kent olma özelliğini her çağda devam ettirmiş olan Patara'nın yazıt ve sikkelerde Likya dilindeki adı PTTARA olarak geçer. Hellenistik ve daha sonraki dönemlerde Patara, Arap kaynaklarında "Batara" olarak anılır.

Patara Antik Kenti Likya Birliği'nin Oluşturduğu 23 Kentten Biridir. Karya ve Pamfilya İle Komşudur.

 “Antik Likya, güneyde Akdeniz, batıda Karya ve doğuda ise Pamfilya ile komşudur. M.Ö. 1. yüzyılın ortalarında ise 23 kentten oluşan “Likya Birliği” oluşturulmuştur. Bu birlik tarihteki ilk demokratik birliktir ve günümüz demokratik sistemleri için esin kaynağı olmuştur. Bu federasyonun önemli kentleri Patara (başkent), Xanthos, Pinara, Olympos, Myra ve Tlos’tur. Bunlara daha sonra Phaselis de eklenmiştir. Teke Yarımadası’nda Likya Birliği’ne ait daha küçük kentler de bulunmaktadır ve bu kentler sistemli kazılardan, sikkelerden ve yazıtlardan bilinmektedir. Bunlar arasında Andriake, Soura, Kyaenai, Limyra, Theimmussa, Simena, Istlada, Trebende, Aperlae bulunmaktadır. Yukarıdaki kentler serisi adaylık önerisi, dünyada sadece bu bölgede yaşamış ve yok olmuş olan Likya Uygarlığına ait Patara’daki Parlamento binası, Likya kaya mezarları, kale kalıntıları, toplumun inanç sistemlerini yansıtan tapınak kalıntıları, Likyalıların toplumsal hayatları ile ilgili bilgiler veren kent kalıntıları gibi benzersiz kalıntıları içermektedir. Likya parlamentosunun yapısı, kentlerin büyüklük ve nüfusuna oranlı olarak belirlenen temsilci sayısı antik dünyada benzersizdir. Antik Likya Uygarlığı Kentleri bu nitelikleri ile UNESCO Dünya Miras Listesi’ne önerilmektedir.” (1) 

Patara Antik Kenti'nin Antik Tiyatrosu'nun Hemen Kuzeyinde Likya Birliği'nin Meclis Binası Vardır

Likya Birliği, Patara Antik Kenti'nde, antik tiyatrosunun hemen kuzeyindedir. Doğuya yönelik cephesi agoraya bakan yapı, 42.80 x 32.60 m. ölçüleriyle Antik Anadolu’nun en büyüklerinden biridir. Yapımı M.Ö. 2.yy'da Likya Birliği’nin resmi olarak kurulmasıyla gerçekleşmiştir. Roma çağı içinde birkaç yapı evresi daha geçirmiş ve aynı zamanda odeion işlevini de üstlenmiştir. 20 sıralı caveası ile yaklaşık 1400 kişilik bir kapasiteye sahiptir. Olasılıkla M.S.4.yy.da Patara’yı kuşatan sur duvarlarının içine alınarak bir burç gibi kullanılmıştır. Bu Meclis; ünlü düşünür Montesquieu’nün  “Yasaların Ruhu” adlı kitabında yönetim biçimini demokrasi bağlamında “Antik Dünyanın En Mükemmeli” olarak övdüğü Likya Birliği'nin Meclis binasıdır. Restorasyonu, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından yapılmıştır. (2) Deniz Feneri’nin üzerinde bulunan yazıt Fener’in, Roma İmparatoru Nero tarafından MS 64/65 yılında yaptırıldığı göstermektedir. Dünyanın en eski deniz feneri Mısır’daki İskenderiye olarak biliniyor. Ancak fenerden geriye tek bir yapı taşı yok. Ayakta kalan en eski deniz feneri ise İspanya’nın Lacarunya kentinde bulunuyordu. Ancak bu fener de 19. yüzyılda yeniden inşa edildiği için orijinal değil. Üstelik Patara Deniz Feneri, Lacarunya’dan 60 yıl daha eski. Patara Deniz Feneri’nin yapı taşlarının da tamamı duruyor. https://www.youtube.com/watch?v=jQYiePqiYLw

Patara Antik Kenti Roma İmparatoru Neron'un İki Deniz feneri Yaptırmasıyla Tarihe Başka Bir Işık Olmuştur

Roma İmparatoru Neron yaklaşık 2 bin yıl önce Patara’ya iki deniz feneri yaptırmış. Asırlarca denizcilere yol gösteren fenerler büyük bir tsunamiyle yıkılmış. Tsunaminin izleri fenerin üzerinde hala duruyor. Patara Feneri dünya üzerinde 2 bin yıl ayakta kalabilen tek fener,, günümüzde onarılmayı beklemektedir. Likya'nın en önemli ve en eski şehirlerinden biridir. Patara Antik Kenti, arkeolojik ve tarihsel değerlerinin yanında Akdeniz kaplumbağaları Caretta-Carettaların milyonlarca yıldır yumurtalarını bırakıp yavruladıkları ender sahillerden biri olması ile de ayrı bir öneme sahiptir. 

Patara Antik Kenti Oldukça Geniş Bir Alana Adeta yayılmış Bir Şehir Olarak Varlık Göstermiştir

Patara Antik Kenti geniş bir alana yayılmıştır ve kentle ilgili anlatılacak o kadar çok şey vardır ki, buradaki her bir eseri tek tek anlatmak gerekir. Bu nedenle bundan sonraki yazı dizimde Patara'yı daha iyi tanıtmak ve anlamak için daha çok emek harcamayı düşünüyorum. Gezi planı yaparken geniş bir zaman ayırmak ve yürüyüş yapmaya hazırlıklı gitmek gerektiğini de buradan bir kez daha hatırlatalım. Antik kentin devamında meşhur Patara Plajının halka açık kısmında denize girmek ise, bu dünyada yaşıyorum diyen herkesin yaşaması gereken mutluluklardan biridir.

Silvan Güneş Biyografi Yazarı

Alıntı & Kaynak & Fotoğraflar
02.07.2021