Ülkemizde ilk ve orta dereceli okulların eğitim – öğretim dönemine başladığı hafta, aynı zamanda İlköğretim Haftası olarak kutlanıyor. 2019 yılında ise okullar, 9 Eylül tarihinde açılıyor. Yani, 9-15 Haftası İlköğretim Haftası olarak kutlanacak. Bir insanın her yönüyle karakterinin oluşmasına sosyal anlamda en fazla etki eden döneme denk gelen ilk öğretim yıllarının değerini, İlköğretim Haftası’nda yeniden hatırlarken 2019-2020 eğitim öğretim yılında Türkiye’deki okul, öğrenci ve öğretmen sayıları ile bu istatistiklerin anlamlarına bir bakış atalım.

İlköğretim Ne Demektir?

Literatürde öğretim süreçleri, üçe ayrılıyor. Bunlar; okul öncesi eğitim, ilköğretim ve yüksek öğretim olarak sınıflandırılıyor. 6 yaşından önce anaokulu – ana sınıfı olarak tanımlanan okullarda verilen eğitime okul öncesi eğitim ismi verilirken 12 yıl süren; ilk – orta – lise okullarının tamamına ilköğretim ismi veriliyor. Bunun devamındaki akademi/lisans/ lisansüstü süreçleri ise yükseköğretim tanımında yer alıyor. Buradan da anlaşılacağı üzere çocukların 6-18 yaş arasında çocukluk – ergenlik süreçleri, ilköğretim döneminde yaşanıyor. 18 yaşından sonra yüksek öğretim alsın almasın devamında yani erken yetişkinlik dönemindeki tüm ilerleme aşamalarında ilköğretim öncelikle psikolojik ve sosyal yönden çok belirleyici bir döneme işaret ediyor. Mesleki uzmanlık eğitimi sürecine yani esasen öğretim sürecine katkısı ise temel öğretim olarak anlam kazanıyor. Birey bazında böylesine değerli bir sürecin bireyin yetişkinlik çağındaki etkileri düşünüldüğünde ve toplumun bireylerden oluştuğunu hatırlandığında bir ülkenin İlköğretim sisteminin niteliğinin o ülkenin yaşamına doğrudan etkisi rahatlıkla anlaşılabilir. Dolayısıyla İlköğretim bir ülke için aslında her şeydir.

Türkiye’de İlköğretim Sistemi ve Güncel Rakamlar

Ülkemizde son dönemde yapılan değişikliklerle 4+4+4 olarak isimlendirilen sistem devam ediyor. Buna göre; ilk, orta ve lise dönemleri 4’er yıllık periyotlar halinde devam ediyor. Daha öncesinde var olan 8 Yıllık kesintisiz eğitim nedeniyle İlköğretim Okulu olarak eğitim veren ilk ve orta okulu kapsayan okullar, bu yeni sistemle daha öncesinde olduğu gibi yine ilkokul ve ortaokul şeklinde ayrıldı. Ortaokul sonunda liseye geçiş için LGS ismindeki Liseye Geçiş Sınavı yapılırken üniversite sınavı için seçilecek alanlar da yine 4 yıllık Lise döneminde belirleniyor. Daha önce özel okullar ve Anadolu – Fen Liseleri’nde var olan Yabancı dil hazırlık sınıfı sayılmazsa toplam 11 yıl olan ilköğretim süresi, bu yeni sistemle 12 yıla çıkarılmış oldu. Bu eğitim sistemi üzerinden yeni eğitim – öğretim yılında geçerli olmak üzere birtakım yenilikler de eklendi. Geçen yaz öncesinde Milli Eğitim Bakanlığı tarafından açıklanan bu yeni sisteme göre tatil ve okul zamanlarının daha dengeli ve verimli hale getirilmesi amacıyla takvim değişikliği yapıldı. Daha öncesinde var olan 13 haftalık yaz tatili, öğrencilerin okuldan mental anlamda uzaklaşmamaları için 11 haftaya düşürüldü. Bu düzenleme ile alınan 2 hafta ise sömestr tatilleri dışında birer haftalık ara tatil olarak verilecek. Buna göre Kasım ve Nisan aylarında ilköğretim öğrencileri birer hafta ara tatil yapacaklar, ancak bu tatil öğretmenler için geçerli değil. Öğretmenlerin takviminde değişiklik ön görmeyen yeni sistemde öğretmenler eğitim - öğretim yılı kapanış ve açılışı seminer dönemlerinden birer haftayı yıl içerisinde geçirecek ve bu da onlara kesintisiz bir yaz tatili imkanı vermiş olacak. Bu yıl ilk kez uygulanacak ara tatillerin tarihleri de belli oldu. İlk ara tatil, 18-22 Kasım haftasında olurken ikinci dönemde de 6-10 Nisan 2020 haftasında ikinci ara tatil verilecek. 9 Eylül Pazartesi günü başlayacak olan 2019-2020 eğitim öğretim dönemine 20-31 Ocak 2020 tarihleri arasında hafta sonları ile birlikte toplam 16 gün yarı yıl tatili arası verilecek. Yine ilk kez uygulanacak olan 11 haftalık yaz tatilinin başlayacağı tarih yani 2020 okulların kapanış tarihi ise 19 Haziran 2020 Cuma olarak belirlendi. Yeni dönem takvimi ile öğrenciler, ara tatillerde dinlenme fırsatı elde etmeleri ile öğrenilenleri kontrol etmelerini hedefliyor. Bu nedenle ara tatiller MEB tarafından öğrencilerin öğrenme eksikliklerinin artmadan ve yeni konular eklenmeden çözülmesi amacıyla uygun bir zaman olarak tasarlandı.

Türkiye Eğitim Verileri

Milli Eğitim Bakanlığı resmi verilerine göre, Türkiye’deki okul ve öğrenci – öğretmen sayılarına bir göz atalım. Buna göre resmi ve özel toplam 11 bin 649 okul öncesi, 24 bin 963 ilkokul, 19 bin 284 ortaokul ve 12 bin 515 lise sayısı ile toplam 68 bin 411 okul var. Toplam 1 milyon 97 bin 292 öğretmense bu okullarda eğitim veriyor. Toplam öğrenci sayısı ise 17 milyon 500 Binin üstünde. Yani son nüfus sayımına göre Türkiye’de yüksek öğretim öncesi öğrenci sayısının toplam nüfusa oranı % 20’nin üstünde. Bu oldukça etkili bir oran ve genç nüfusa işaret ediyor. Okulların dağılımına baktığımızda ise rakamlar şu şekilde: 2.577 Anaokulunda; 18.480 öğretmen ve 349.854 öğrenci 20.186 Ana sınıfında; 36.982 öğretmen ve 764.462 öğrenci 3.596 Özel anaokulu 23.074 İlkokulda 250.124 öğretmen ve 5 milyon 23 bin 621 öğrenci 17.114 Ortaokul ve İmam-Hatip Ortaokulunda; 308.127 öğretmen, 5 milyon 116 bin 642 öğrenci 311 Yatılı Bölge Okulunda 5.502 öğretmen ve 72.420 öğrenci bulunuyor. 2.582 Anadolu Lisesinde 92.953 öğretmen, 1 milyon 522 bin 20 öğrenci; 310 Fen Lisesinde 7.965 öğretmen, 124.219 öğrenci; 92 Sosyal Bilimler Lisesinde 2.504 öğretmen, 39.540 öğrenci Toplam 2.984 okulda, 103.422 öğretmen ve 1 milyon 685 bin 779 öğrenci Bulunuyor.  

2019 İlköğretim Haftası

Okula yeni başlayacak öğrencilerin okulların açıldığı gün yabancılık çekmemeleri için geçtiğimiz hafta okullarına getirilerek sınıflarına alınmaları yapıldı. Bu şekilde yeni okullarına ısındırma yapılmış oldu. Hemen her dönem Milli Eğitim Bakanlığı, çağdaş ve başarı – fayda oranı yüksek eğitim modellemeleri yaparak ilköğretim sistemi ile ilgili güncellemeler yapıyor. Bunun nedeni aslında yazımızın girişinde ifade ettiğimiz ilköğretimin bir ülkenin herşeyi oluşu bilgisinden kaynaklanıyor. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu önderi Mustafa Kemal Atatürk’ün “Gençler, yeni nesil sizlerin eseri olacaktır” sözünde tanımladığı gibi bugün 10 yaşında olan bir ilkokul çocuğu bundan çok değil 20 yıl sonra yetişkin bir karakter olarak bu ülkede görev alacak. Hem kişisel hem toplumsal anlamda bu denli öenli ve sosyolojik – psikolojik yönden belirleyici olan ilköğretim döneminde hem ülke idaresinde görev alan kişilere hem de öğretmenlere büyük iş düşüyor. Bugünün gençlerinin yarının Türkiye’sinde görev alacağı zamanların gülümsemesi ile 2019 İlköğretim Haftası kutlu olsun diyoruz. Zil çaldı, ders başlasın!