Theimiussa/Tristomon Antik Kenti / Likya Birliği – Antalya

Antalya’nın Kaş İlçesine 18 km güneye ayrılan yarım saatlik yoldan ulaşılan Üçağız Köyü, antik tarihte küçük,  korunaklı ve sakin bir liman kenti olan Theimiussa Antik Kenti üstüne kurulmuştur. Theimiussa küçük bir Likya kentidir ve iki mil uzakta olan liman “Tristomon Limanı” olarak adlandırılmaktadır. Francis Beaufot antik kentte araştırmalar yapıp, limanın girişinde ve üzerinde bazı yapı kalıntıları ve birkaç küçük kayalık olduğunu saptamış olsa da, kent hakkında yeterince tarihi bilgi yoktur. Denizin sessizliği ve sakinliği insana derin bir huzur vermekle birlikte, deniz kıyısında her biri bir abide gibi yükselen eşine az rastlanır lahitlerinin görkemi, deniz tarafından seyahat ettiğinizde insanı başından alacak kadar heyecan vericidir. İnsanlık tarihinin en özel kalıntılarının bu topraklar üstünde olduğunu düşünmek, bunları gelecek nesillere ve insanlığa bir kültür mirası olarak küçücük bir çakılının dahi başına bir şey gelmeden bırakabilmek, tamamen bizlerin gösterebileceği insanlık maharetinin bir sınavıdır.

Theimuissa Antik Kenti Kedine Ait Bir Paraya Sahip Olmadığı İçin Kent Hakkında Verilebilecek Belgelerden Biri Eksik Kalmıştır

Likya Antik Kenti bilinen bir paraya sahip değildir. Bu nedenle kentin tarihi hakkında en belirleyici verilerden biri de M.Ö. 4. yüzyıla ait Likya yazıtlı mezarlar, yerleşim tarihi hakkında bir fikir vermektedir. Eski bir yolun Kyaneae Antik Kentine çıkması ve Theimiussa’nın bazı mezarlarının Kyaneae ve Myra vatandaşlarına ait olduğunu söyleyen yazıtların olması, Teimiussa’nın bu iki kente bağlı, küçük bir yerleşim yeri olduğunu ortaya koymaktadır.

Theimuissa Antik Kenti Myra Antik Kenti Sakinleri Tarafından Kendilerine Alternatif Bir Kent Olarak Kurulmultur

Myra Antik Kenti hakkında yapmış olduğum yayını okuyanlar bilirler orada; deniz kenarında olması nedeniyle Myra halkının korsanların baskısına maruz kalarak sürekli saldırıya uğradığını; şehrin içinden geçen Myros Çayının geçmesinin, deniz ticaretini genişletse de korsanların kolayca baskın yapmalarına neden olduğunu; o nedenle Myralılar için Andreak limanının çok önemli olduğunu; çünkü Myros Nehri Andreake’den denizle buluştuğunu, Myra halkı önlem olarak Andreake’de nehrin ağzına bir zincir gererek bu baskınları durdurmaya çalıştığını; M.Ö. 42’de Sezar’ı öldüren Brutus’un asker toplamak için Lykia’ya geldiğini; Xanthos’u aldıktan sonra komutan Lentulus Spinther’in para toplaması için Myra’ya gönderdiğini; Myralıların buna karşı çıkarak kendilerini müdafaa etmeye çalışmışlığını, fakat komutan nehrin ağzına gerilen zincirleri kırarak şehre girmeyi başardığını yazmıştık... Demek ki; Myralıların korkulu rüyası haline gelen korsan baskınlarına karşı ticaretlerini kolaylıkla yapabilmek için kendilerine başka alternatifler aramayı ihmal etmemiş, konum itibariyle sakin ve korunaklı bir liman olan Theimiussa Antik Kenti’ni, Kyaneaelılarla birlikte ortak kurmuş ve ticaretlerini buradan da yürütmeyi uygun bulmuşlardı. Yoksa kentte iki şehre ait insanların lahitlerinin olmasının başka bir açıklaması olabilir mi? Ana kalıntılar Roma Dönemi’nden kalma büyük bir lahit kümesinin bulunduğu doğuda yer alan bir nekropoldür. Eski kalıntılar Üçağız Limanı’nın doğu ucundaki birkaç ev tipi mezardır. Bunlardan birinde çıplak genç bir adam kabartması vardır. Bir yazıtta ise “Kluwanimiye” adlı bir kişiye ait olduğu yazmaktadır.

Theimiassa Antik Kenti Bu Kenti Korsan Baskınlarından Kurtulmak ve Kendilerine Alternatif Bir Deniz-Ticaret Kenti yaratmaya Çalışan Myralılar Kadar Yağmalanmaktan Kurtulamadı

Theimiussa Antik Kenti yüzyıllar boyunca pek çok akınlara uğramış, haddinden fazla yağmalanmış bir kenttir. Buna rağmen içleri defalarca açılmış lahitlerde bugün hiçbir şey bulamayacağını bir türlü kestiremeyen defineciler, ne yazık ki lahitleri açayım derken koca bir tarihi tahrip etmeye devam etmeye devam ettikleri gibi, Theimiussa Antik Kenti de sahip çıkamadığımız onlarca antik kentlerimizden biridir. Umarım definecilerin bilinçlenmesi açısından yaptığımız çağrılarımız zamanında ve yerinde kişilere ulaşır.

Theimiussa Antik Kenti'nde Önemli Ticaret Depoları Olan Dok'lar Bulunmuştur

T biçiminde olan kentin doğu ucunda28 m. uzunluğunda, 8 m. genişliğinde kaya üstünde kalıntıları bulunan büyük bir dok[1] vardır. Theimiussa Antik Kenti, Likya kentlerinden Myra ve Kyaneae (Cyaneae) Antik Kentlerine karayolu ile olan bağlantısı hem de Akdeniz’in bu bölgedeki Likya limanlarının kuzey yerleşmelerine olan yakın konumu ve Bizans dönemine ait depo kalıntısı nedeniyle, ticaretin sürdürüldüğü aktif bir liman kenti olduğunu bizlere göstermektedir. Buradan aynı zamanda kaleköy’de bulunan Simena Antik Kentine de gidilmektedir. Belli ki antik dönem insanının iç kesimlerde ürettikleri ve şekillendirdikleri ne varsa, tüm ürünlerin aktarıldığı liman oldukça önemli bir değerdeydi. Tarihi liman yakınındaki Bizans devrine ait depo kalıntıları, kentin tamamen bir aktarım bölgesi olduğunu bizlere göstermekle birlikte, kentin mimari açıdan incelenebilecek bir tarihi kalıntıya sahip olmaması bölgesel olarak çok bir nüfusa sahip olmadığını bizlere göstermektedir.

Theimiussa Antik Kenti Günümüzde "Üç Ağız" Olarak Bilinmektedir

Theimiussa Antik Kenti bugün Üçağız adı ile tıpkı antik dönemlerde olduğu gibi sakinliğini, sükûnetini ve temiz masmavi deniziyle, kafasını dinlemek isteyen, sakinliği isteyenlere aradığını veren özel bir yerdir. Yazın en kalabalık mevsiminde dahi kalabalık olmayan plajları, doğası, akvaryumda yüzüyor hissi veren denizleri kibar yerlisiyle en güzel ev sahipliğini ziyaretçilerine sunuyor olması, burayı turizm açısından daha da özel kılmaktadır. Karşısındaki adalara teknelerle yapılabilecek deniz yolculukları, yüzme ve dalma noktalarına her an araç buluna bilme özelliğiyle, farklı bir yerde tatil yapmak isteyenler için eşsiz bir alternatiftir.

Silvan Güneş Biyografi Yazarı

Alıntı & Kaynak & Fotoğraflar

* https://www.atlasdergisi.com/arsiv/kitaplar/50-antik-sahil/45/34/1 [1] Dok: 1. gemilerin yük boşalttığı ya da aldığı rıhtım. 2. ticaret mallarını korumak, saklamak için rıhtımda yapılan büyük ambar.

14.06.2021