Bir arkadaşınızla yaptığınız biraz muzır bir esprinin sonuna gülücük koymadığınızda arkadaşınız sizi yanlış anlayabiliyor mu? Ya da biri size ne kadar üzüntülü olduğunu gözyaşları içinde olan bir sarı kafayı göstermeden anlatamıyor mu? Bir mesajlaşma diyaloğunuz karşılıklı olarak kelimesiz sadece ifadelerle geçti mi? Belki de size gelen bir mesajı geçiştirmek, lafı uzatmamak için bir iki defa bazı ifadelere basarak yanıt vermişliğiniz vardır? Bunlar ve daha fazlası hayatınızda ise 17 Temmuz Dünya Emoji Gününüz kutlu olsun. Neyi, nasıl yaşadığımızı, ne hissettiğimiz anlatmanın alternatif bir yolu ya da anlattığımızı pekiştiren imgeler olan emojiler, İngilizcede Smiley olarak başlayıp artık hayatın vazgeçilmezi olan akıllı telefonlarda bir başka vazgeçilmez olan mesajlaşmalarda en ön sırada yer alan aktörler haline dönüştüler. Durum bu hale gelince böylesine önemli bir kavramın günü de oluverdi. Her yıl 17 Temmuz, Dünya Emoji Günü olarak kutlanıyor. Aslında her gün bir kutlama halinde telefonlarda milyarlarca kez var olarak kendisine yer açan emojilerin bu özel günü de haliyle eğlenceli. Şimdi gelin 17 Temmuz Dünya Emoji günü vesilesiyle bu emoji çılgınlığı ne ara bu kadar yaşamımızı sardı yakından bakalım.

Emoji Nasıl Ortaya Çıktı?

Emoji kelimesi İngilizce duygu anlamına gelen “emotion” sözcüğünden türedi. Duyguları ifade eden bu şekiller aslında en başta noktalama işaretleri ile yapılmaya başlanmıştı. İki nokta üst üstenin yanına gelen parantez işareti ile gülücük parantezin diğer yanı ile üzgün surat ifadesinin kullanılmaya başlanması, insanların mesajlarındaki duygu halini ilave olarak göstermelerinin başlangıcı oldu. Bugün sayısı yüzlerle ifade edilen emoji simgelerinin mucidi ise Shigetaka Kurita isimli bir arayüz tasarımcısı tasarımcısı oldu. 1990’ların sonunda Shigetaka Kurita tarafından yaratılan emojiler, sosyal ağların vazgeçilmezi haline gelirken ünlü kişilerden markalara kadar reklam, duyuru ve pazarlamada da sürekli kullanılır oldu. 2015 yılında Oxford Dictionaries (Oxford Sözlüğü) tarafından yılın kelimesi emoji olarak açıklandı. Kurumun başkanı Casper Grawthol, bu seçimin yapıldığı yılda “21’inci yüzyılın iletişim taleplerinin geleneksel kelimeler tarafından karşılanmıyor ve emoji bu boşlukları doldurdu.” demişti. Dünya Emoji günü ise 2014 yılından beri her 17 Temmuz’da kutlanıyor. Bu özel gün geleneğini ortaya atan ise Emojipedia isimli emoji referans sitesinin kurucusu olan Jeremy Burge oldu. Jeremy Burge, kendisini emoji tarihçisi olarak tanımlıyor. Emojinin Apple telefonları olan “iPhone” larda kullanılmaya başlandığı tarih olan 17 Temmuz tarihini seçen Burge’ün bu fikri, teknoloji dünyası tarafından sahiplenildi.  

Emoji ile İlgili İstatistikler

Yapılan uluslararası araştırmalara göre emojiyi en çok Hindistanlılar seviyor. Emoji kullanma sıklığına göre Hindistan’ın ilk sırayı aldığı araştırmada internet aleminde en aktif ülkelerden olan Türkiye de 14. sırada yer alıyor. Türkiye’de en sık kullanılan emojinin ise gülen yüz emojisi olduğu belirlendi. Romantik emojilerde Fransa ve İtalya başı çekerken Meksika ve Hindistan’da en çok kullanılan emoji türü dua eden emojiler oluyor. Güney Amerika ülkeleri, Brezilya, Arjantin ve Kolombiya’da ise müzik notaları emojileri, sıkça tercih ediliyor. Britanya kültürünün ülkeleri İngiltere ve ABD’de ise gülmekten gözünden yaşlar gelen emojinin kullanımı ilk sırada. Bu araştırmaların da gösterdiği gibi ülkelerin yaşam tarzı ve kültürleri, emoji kullanımlarında kendisini buluyor. Bu da Türkiye’nin çok gülen, gülmeyi seven, mizah kültür hayli gelişkin insanların ülkesi olduğunu gösteriyor. Dünyada günde kaç adet emoji kullanılıyor sorusuna yanıt bulmak için şu istatistik de yardımcı olabilir. Sosyal ağların lideri konumundaki Facebook’ta günde 700 Milyon emoji kullanıldığını şirket açıkladı. Whatsapp’tan Twitter’a, Instagram’a kadar bu sayıyı kullandığımızda günde milyarlarca emojinin dünyanın üstünde gezindiği rahatlıkla söylenebilir. 

Dünya Emoji Günü’nde Yazılım Devleri ve Firmalar Ne Yapıyor?

Birbirleriyle yoğun bir rekabet halinde olan yazılım firmaları da güncellemelerini emoji gerçeğini merkezlerine alarak yapıyorlar. Bu devlerin en başında gelen Apple firması, Dünya Emoji gününe özel olarak şirketin internet sitesinde yer alan yönetim kurulunun fotoğraflarını kaldırarak yerlerine onların “memoji” lerini koydu. Memoji, Apple tarafından geliştirilen kişiye özel emoji anlamına geliyor. Bir nevi fotoğrafın animatif çizimi denilebilir. Pizza restoranları zinciri olan Pizza Hut firması ise İngiltere’de yer alan restoranlarının 6 tanesinin tümünde menülerinin emojilerden oluşturarak bu özel günü kutlarken Fransız kozmetik firması L’Oreal da Twitter üzerinden emojilerle yazılmış öz geçmişlerle iş başvuruları kabul eden ilk firma oldu. Yaban hayatını koruma amaçlı uluslararası sivil toplum örgütü olan WWF ise nesli tükenmekte olan 17 hayvan türü için özel emojiler yaptırarak bu konuda farkındalığın artmasını amaçlıyor. Türkiye’de ise Turkcell’in emocanlar isimli reklam kampanyası dikkat çekerken Garanti Bankası da “Emoji İhtiyaç Listem” isimli bir kampanya ile müşterilerine twitter üzerinden ulaşmayı hedefledi. Geçen sezon Fenerbahçe Spor Kulübü de yeni transferlerinin haberlerini önce tek bir emoji kullanarak verdi. Devamında başka kulüpler de bu uygulamayı kullanmaya başladı. 

Neden Yazı Değil de Emoji?

İnsanların doğadaki tüm canlılar gibi kolay ve en kısa olana güdüsel bir eğilimi vardır. Bir noktadan bir başka noktaya giderken bilinen en kestirme yoldan gitme isteği gibi yapılması gereken bir işin ya da görevin de en kolay şekilde halledilmesi istenir. Bu nedenle de endüstri devriminden bu yana markalaşma ile birlikte mal ve hizmet üreten tüm şirketler, reklam ve pazarlama faaliyetlerinde her zaman potansiyel müşterilerine kendi alanlarından hayatı kolaylaştırmayı vaat ederler. Tıpkı Graham Bell tarafından icat edilen telefonun, geçirdiği evrimlerle bugünkü çok fonksiyonlu ve akıllı halini alarak iletişimi kolaylaştırdığı ve süreyi kısalttığı gibi emojiler de bu iletişimin içinde kolaylık ve hıza katkı sunuyor. Bir duyguyu, durumu ya da bir görüşü yazıyla ifade etmek, esasen sanat üretiminin temelini oluşturuyor. Sanatsal üretimle yapılan bu tür aktarımlar ise roman, hikaye, şiir, deneme gibi türlerle tarifleniyor. Dolayısıyla aktarılmak istenen durumun duygusunu vermeyi yazı yoluyla sağlamak kolay bir iş değil. Emojiler ise aktarımda duygu durumunu kestirme yoldan vermeyi sağlıyor. Çağımızın devasa iletişim ağında ihtiyaç duyulan hıza bu şekilde katkı veren emojiler de haliyle rağbet görüyor. Bu nedenle emojilerin neden bu kadar hızla tüm dünyayı fethettiği sorusunun yanıtı, yazımızın başında yer alan kolaya meyyal halimizde yatıyor. Her ne kadar hız ve kolaylık talebi sonsuz biçimde ilerleyerek kendisine yanıt bulsa da kıymetli üretimleri de yoksaymamalıyız. Diğer yandan yaşadığı çağa direnen de kaybeder. O nedenle tüm bu gerçeklerle birlikte herkese emojilerle güzel eğlenceler diliyor ve 17 Temmuz Dünya Emoji Günü kutlu olsun diyoruz.