7 Eylül Dünya Turizm günü kutlu olsun. İnsanların doğdukları ve kendilerini ait hissettikleri yerden başka yerler görme isteğinin karşılığı olan gezme ve seyahat kültürünün disipliner bir sektöre dönüşmesi anlamına gelen turizm, günümüzün küreselleşen dünyasında bireylerden halklara ve devletlerden şirketlere kadar çok önemli bir parametre olarak hayatımızda yer tutuyor. 1980 yılından beri Birleşmiş Milletler tarafından da 27 Eylül tarihi, Dünya Turizm Günü olarak kutlanıyor. Türkiye'nin turizm başkenti Antalya ve binlerce yıllık medeniyetlerin beşiği İstanbul başta olmak üzere ülkemizin turizm potansiyelini, dünyanda turizmin ne durumda olduğunu ve Delphin Hotels gibi turizm sektöründe yıllarca hizmet verenlerin yakından bildiği turizm ile ilgili kavramları, 27 Eylül Dünya Turizm gününde birlikte gözden geçirelim.

Turizm Sözlüğü

Herkes aslında doğuştan turisttir. Antalya’nın yerlileri olarak bilinen Orta Asya’dan gelen atalarımızın önemli bir kolu olan Yörüklerin göçebe kültürü gibi insanlar da doğduklarından itibaren kendilerine en uygun koşulları yaratabilecekleri yerler ararlar ve bunun için de gezerler. Tam bir yerleşim haline geçildiğinde bile insan, hem güdüsel hem de bilinçli bir şekilde gezmeye, merak etmeye, keşfetmeye devam eder. İşte genlerimizde yer alan bu gezme, keşfetme halinden türevle yapılan seyahatler, konaklamalar ve bu zaman zarfında yapılan tüm eylemler, turizm konusu içinde kalır. Bu eylemlerin tamamını karşılamak için yapılan yatırımlar ve verilen hizmetler de turizm sektörünü oluşturur. Dolayısıyla turizm, hem turist hem de turiste hizmet olarak iki yönlü bir anlama sahiptir. Turizm nedir sorusunun cevabını burandan hareketle iki şekilde şöyle tanımlayabiliriz: “Dinlenmek, gezmek, keşfetmek gibi amaçlarla yapılan seyahatler” ve “Başka bir şehre, bölgeye ya da ülkeye turist gelmesi amacıyla yapılan ekonomik, kültürel, mesleki çalışmaların tamamı” İkinci tanım turizm sektörünün arz tarafını, ilk tanım ise talebi ifade eder. Şimdi ikinci tanımın karşıladığı turizm sektörü profesyonellerinin ve emekçilerinin bildiği turizm sektörü kavramlarından öne çıkanların anlamlarına bakalım. Tabi ki turizm sözlüğü bu kelimelerle sınırlı değil, biz 27 Eylül Turizm günü vesilesiyle hep duyulan ancak anlamı her zaman karıştırılan ya da tam ve doğru bilinmeyen kavramlara yer verdik. Alakart: Bir restoran servisinde geniş bir seçenekle her tabağa ayrı bir fiyat yazılan menü. Alakart kelimesi ise kart usulü yani seçimin müşterinin tercihine bırakılmasından gelir.  Barboy / Belboy: Barboy, barda çalışan komi anlamına gelirken Belboy, otele giriş yapan misafiri ön bürodan alıp eşyalarını taşıyarak oda anahtarı ile birlikte odasına kadar refakat eden komidir. Belboy aynı zamanda otelde kalış süresi boyunca ve otelden ayrılırken misafirin iletişim ve talepleri ile de ilgilenir. Barmen / Barmeyd: Barmen erkek, barmeyd kadın personeli ifade eder. Barmen ve barmeydler, alkollü ve alkolsüz, sıcak ve soğuk içecekler hakkında bilgi sahibidir ve bu içeceklerle beraber yenilebilecek hafif yiyecekleri de hazırlayarak sunma işinde uzman kişilerdir. Charter Uçuş: Turizm ve havacılık sektöründe sıkça geçen Charter uçuş (Çartır) tarifeli değil özel bir yolculuk için düzenlenmiş uçuş anlamına gelir. Genellikle turizm acentalarının kiraladığı ve sattığı paket tur uçuşlar olarak bilinir ve tarifeli normal seferlerden daha ucuzdur. Bu nedenle de Rusya – Türkiye, Almanya – Türkiye gibi yabancı turist yoğun güzergahlarda önemli bir kalemdir. Check-in / Check- Out: Check- in (Çek in) giriş kontrolü, Check - Out (çek aut) ise çıkış kontrolü anlamına gelir. Her iki kavram da oteller ve uçuşlar için kullanılır. Otellerde misafirin otele giriş yaparak odasını kullanmaya başlayabilmesine check-in, odasını teslim ettiği ve çıkış işlemlerinin yapılması da check – out olarak tanımlanır. Uçuş alanında ise yalnızca check – in kullanılır. Yolcunun uçakta oturacağı koltuğun tayini anlamına gelen check– in, bagaj teslim zamanındaki biletleme işleme olarak da kullanılır. Duty – Free / Free Shop: Uluslararası yolculuklarda gümrük kapılarında sıkça görülen ve müdavimlerinin olduğu Duty – Free (Duti fri), gümrük vergisi muafiyeti anlamına gelir. Duty-Free olan bu gümrük noktalarında kurulan ve verginin olmamasından dolayı normal satış fiyatlarından daha ucuz ürünlerin satıldığı dükkanlara da Free-Shop (Fri şop) denilmektedir.  French Bed: Özellikle otel rezervasyon sayfalarında sıkça görülen French Bed yani Fransız yatak, İki kişilik tek ve geniş yatak anlamına gelir. GMT – ETA : Saatler ile ilgili kullanılan iki kısaltmayı da listeye aldık. Uluslararası olarak bir yerin saati ya da bir etkinliğin zamanını gösterirken GMT + 1 gibi ifadeler görmüşsünüzdür. Buradaki GMT, “Greenwich Mean Time” yani “Greenwich ortalama saati ya da zamanı” anlamına gelir. Dünyadaki meridyen başlangıcı olarak kabul edilen İngiltere Greenwich’ten geçen meridyeni ifade eder. Zaman dilimleri de GMT +/- olarak tanımlanır. Uluslararası standart saati anlamındaki UTC olarak da kullanılır. Türkiye şu anda GMT+3 zaman diliminde bulunuyor. Uçak tarife panolarında da sıkça kullanılan ETA kısaltması ise İngilizce “Estimated Time Arrival” anlamına gelen “Tahmini Varış Zamanı” demektir. Tam Pansiyon / Yarım Pansiyon: Otel konaklamalarında sık kullanılan ve karıştırılan bu kavramlar arasında tam pansiyon; kahvaltı, öğle yemeği ve akşam yemeği dahil konaklama paketini ifade eder. Yarım pansiyonda ise öğle yemeği yoktur. Bir diğer konaklama paket türü ise yalnızca kahvaltının verildiği oda-kahvaltı paketidir. Kuver: Bir yerde yemek yediniz ve hesabı istediğinizde en aşağıda kuver ve fiyatını gördünüz. Bu durum her yerde olmaz ama kuveri açıklayalım. Masalara konulan servis malzemelerine kuver denilir. Alınan ücret ise bu servis malzemelerinin o hesaba izdüşümü ile garsonların emeğine karşılık gelir. Ören Yeri: Özellikle yurt içi gezginlerinin çok aşina olduğu ve Antalya’da çok fazla bulunan ören yeri ne demektir? Ören yerinin tam anlamı; Doğal olaylar, savaşlar veya yangınlar etkisiyle yıkılan, terk edilmiş, eski ve/veya antik yerleşim yeri kalıntısıdır. Eski şehirler, yıkıntılar, harabelerin turistik amaçlı geziye açılmış hali de denilebilir. 

Türkiye’de ve Dünyada Turizm

27 Eylül Dünya Turizm gününde dünyada ve Türkiye’deki turizm gelirlerine ve turizm sektörü global hacmine bir göz atalım. Zirvede Amerika Birleşik Devletleri var. ABD, toplam turizm gelirinde yıllık 180 Milyar Dolar’ın üzerine çıkmış durumda. Turizm gelirlerinde ilk 10’da yer almayan Türkiye, en çok turist ağırlama sıralamasında ise dünyada 6. Sırada yer alıyor. Yani, Türkiye’ye çok turist geliyor ama bu kişilerden elde edilen gelirler aynı oranda yansımıyor.  Son istatistiklere göre 2018 yılında 29,5 Milyar Dolar turizm geliri elde eden Türkiye, 38 – 40 Milyar Dolar civarında geliri olan Tayland ve Hong-Kong’dan daha fazla turist ağırlamasına rağmen ilk 10 dışında kalıyor. Antalya ve Alanya’daki seçkin tesisleri ile sizlere yaz-kış en iyi konaklama, dinlenme ve eğlence imkanlarını sunan Delphin Hotels Blog olarak 27 Eylül Dünya Turizm günü kutlu olsun diyoruz.